ادغام رویکرد شیمی سبز در آموزش علوم تجربی برای تحقق توسعه پایدار
کد مقاله : 1083-NCSE5 (R1)
نویسندگان
مریم روستافارسی *1، سعیده کمالی نهاد2
1دبیر شیمی آموزش و پرورش
2استادیار گروه آموزش شیمی، دانشگاه فرهنگیان
چکیده مقاله
ادغام رویکرد شیمی سبز در آموزش علوم تجربی، راهبردی کلیدی برای تحقق اهداف توسعه پایدار و بازنگری در الگوهای سنتی آموزش علمی است. این پژوهش با رویکرد کیفی و تحلیل سیستماتیک منابع علمی در پایگاه Web of Science، به بررسی چگونگی تلفیق اصول شیمی سبز با آموزش علوم در جهت ارتقای سواد علمی پایدار و مهارت‌های تفکر سیستمی دانشجویان می‌پردازد. از میان بیش از هزار منبع، ۴۵ مقاله کیفی و تجربی انتخاب و از طریق تحلیل محتوای استقرایی و قیاسی مورد بررسی قرار گرفتند. یافته‌ها نشان می‌دهد که بهره‌گیری از اصول دوازده‌گانه شیمی سبز در فعالیت‌های آموزشی و آزمایشگاهی، موجب توسعه تفکر نقاد، تصمیم‌گیری اخلاقی و رفتار مسئولانه زیست‌محیطی در یادگیرندگان می‌شود. همچنین، روش‌های تدریس مبتنی بر مسئله، یادگیری مشارکتی و میان‌رشته‌ای، نقش مؤثری در پیوند دانش نظری با تجربه عملی دارند و بستر شکل‌گیری نگرش پایدار را فراهم می‌کنند. تلفیق فناوری‌های نوین آموزشی نظیر یادگیری دیجیتال و شبیه‌سازی‌های علمی، امکان استمرار آموزش پایداری را حتی در محیط‌های آموزشی مجازی فراهم می‌سازد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که ادغام شیمی سبز با حوزه‌های روان‌شناسی تربیتی و فلسفه اخلاقی، می‌تواند آموزش علوم تجربی را از سطح انتقال اطلاعات به سطحی تأملی، خلاق و تحول‌آفرین ارتقا دهد. در نهایت، این مطالعه الگویی تلفیقی برای آموزش علوم ارائه می‌کند که به رشد مهارت‌های چندبعدی، تعهد اخلاقی و درک شبکه‌ای از پدیده‌ها در راستای توسعه پایدار منجر می‌شود.
کلیدواژه ها
شیمی سبز، توسعه پایدار، علوم، محیط‌زیست، یادگیری بین‌رشته‌ای.
وضعیت: پذیرفته شده برای ارسال فایل های ارائه پوستر