ماهیت پویای علم و جایگاه پژوهش در تحول علوم پایه
کد مقاله : 1133-NCSE5 (R1)
نویسندگان
سلما الیاسی *1، فهیمه کرمی قره قشلاقی2، فاطمه راعی3
1دانشگاه فرهنگیان
2گروه آموزش فیزیک، دانشگاه فرهنگیان، صندوق پستی -888 56441 تهران، ایران
3گروه آموزش ریاضی، دانشگاه فرهنگیان، صندوق پستی -888 56441 تهران، ایران
چکیده مقاله
این مقاله با هدف کلی بررسی تأثیر نقش و جایگاه پژوهش در پیشرفت علوم پایه و نمایش ماهیت پویای آن صورت گرفته است. بدین منظور، تبیین نقش پژوهش تجربی به عنوان محرک پیشرفت علمی و تحلیل چالش‌های پیش روی آن در بستر آموزشی و پژوهشی ایران و جهان، به روش مرور نظام‌مند روایتی انجام شده است. یافته‌ها نشان می‌دهند که تکامل در نظریه‌پردازی، ارتقای توان محاسباتی و تغییر پارادایم‌های پژوهشی، درک پدیده‌های طبیعی را تعمیق بخشیده و گفتمان‌های علمی پیشین را کنار می‌زند.در این راستا، انتشار یافته‌های منفی، تکرارپذیری نتایج و شفافیت در گزارش‌دهی، سازوکارهای کلیدی اعتباربخشی به علم محسوب می‌شوند.همچنین، مطالعات بیان‌گر آن هستند که تقویت مهارت‌های روش‌شناسی، تلفیق فناوری در فرآیند پژوهش و آموزش و ایجاد پیوند مؤثر بین پژوهش بنیادی و کاربردی، از ضروریات توسعه علمی است.با این حال، چالش‌هایی جدی از جمله ضعف در برنامه‌ریزی درسی پژوهش‌محور، کم‌توجهی به معیارهای کیفی در ارزیابی دانشگاهی و نارسایی در زیرساخت‌های پژوهشی، پویایی علم در ایران را با مانع مواجه ساخته است. پژوهش با رویکرد کیفی-تحلیلی و با مرور آثار داخلی و خارجی دز این زمینه صورت گرفته است.با مرور این پژوهش‌ها، این مقاله نتیجه می‌گیرد که آینده علوم پایه در گرو تلفیق سه رکن یادگیری تجربی، پژوهش‌محوری و فناوری‌های نوین است و تحقق این امر در گروی اجرای راهبردهای عملیاتی از جمله گنجاندن صریح مهارت‌های پژوهشی و مبانی فلسفه علم در برنامه‌های درسی، تأکید بر یادگیری مبتنی بر کاوشگری، بهره‌گیری از فناوری‌های آموزشی پیشرفته و الزامی‌سازی شفافیت در فرآیند پژوهش از طریق ثبت پروتکل و اشتراک‌گذاری داده‌ها است
کلیدواژه ها
پویایی علم، پژوهش تجربی، تکرارپذیری، آموزش علوم، مرجعیت علمی، پایداری پژوهش.
وضعیت: پذیرفته شده برای ارسال فایل های ارائه پوستر