کاوش رویکرد تلفیقی در آموزش علوم‌تجربی با بهره‌گیری از علوم جغرافیا
کد مقاله : 1143-NCSE5 (R1)
نویسندگان
علیرضا دویران *
دانشیار گروه آموزش جغرافیا دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران Email: a.daviran@cfu.ac.ir
چکیده مقاله
پژوهش حاضر باهدف بررسی ظرفیت‌ها و مزایای تلفیق آموزش علوم‌تجربی و علوم جغرافیا در دوره ابتدایی انجام شده است. این مطالعه از نوع تحلیلی-تفسیری و مبتنی بر بررسی محتوای کتاب‌های علوم‌تجربی دوره ابتدایی است و تمرکز آن بر درس‌هایی است که قابلیت ایجاد ارتباط مفهومی با دانش جغرافیا را دارند. یافته‌ها نشان می‌دهند که علوم‌تجربی و جغرافیا دارای هم‌پوشانی مفهومی قابل توجهی هستند؛ هر دو حوزه به شناسایی الگوهای طبیعی و انسانی، تحلیل روابط فضایی و درک تغییرات محیطی می‌پردازند. جغرافیا با ارائه چارچوبی محیط محور و فضایی، امکان تجربه مستقیم پدیده‌ها را فراهم کرده و یادگیری فعال، مشارکتی و مسئله‌محور علوم‌تجربی را تقویت می‌کند. همچنین، تلفیق این دو حوزه موجب پرورش سواد محیطی و جغرافیایی، تقویت مهارت مشاهده و تحلیل، و افزایش توانایی دانش‌آموزان در حل مسائل واقعی می‌شود. از منظر نظری، رویکردهای یادگیری فعال، بین‌رشته‌ای و سیستم‌های محیطی مبنای علمی آموزش تلفیقی علوم‌تجربی و علوم جغرافیایی را تشکیل می‌دهند و نشان می‌دهند که یادگیری معنادار هنگامی رخ می‌دهد که دانش‌آموز در فرایند مشاهده، کاوش و تحلیل داده‌های واقعی مشارکت داشته باشد. باتوجه‌به این یافته‌ها، آموزش تلفیقی علوم‌تجربی و جغرافیا می‌تواند علاوه بر ارتقای فهم علمی، زمینه‌ساز برنامه‌ریزی درسی میان‌رشته‌ای و توسعه مهارت‌های تحلیلی و زیست‌محیطی دانش‌آموزان باشد.
کلیدواژه ها
علوم‌تجربی، جغرافیا، آموزش تلفیقی، سواد محیطی
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی