نوآوری در آموزش علوم تجربی: شناسایی چالش‌ها و ارائه راهکارهای خلاقانه مبتنی بر فناوری و یادگیری فعال
کد مقاله : 1165-NCSE5 (R1)
نویسندگان
عرفان پولادوند *1، سما محمدی2، پرویز انصاری راد3
1دبیر رسمی آموزش و پرورش
2دانشجو معلم دانشگاه فرهنگیان
3استادیار و عضو هیئت علمی رشته آموزش علوم تجربی دانشگاه فرهنگیان مرکز آموزش عالی شهید شرافت تهران
چکیده مقاله
آموزش علوم‌تجربی در نظام‌های آموزشی نقش اساسی در پرورش تفکر علمی، خلاقیت و توانایی حل مسئله دارد و یکی از مؤثرترین مسیرها برای ارتقای کیفیت سرمایه انسانی هر کشور به شمار می‌آید. با وجود اهمیت این حوزه، در بسیاری از مدارس کشور هنوز رویکردهای سنتی و معلم‌محور غالب است و این امر مانع تحقق یادگیری عمیق و پایدار می‌شود. یادگیری علوم نیازمند مشارکت فعال، تجربه‌محور بودن و فراهم‌شدن فرصت‌های کاوشگری برای دانش‌آموزان است، اما فرآیند یاددهی–یادگیری با چالش‌هایی هم‌چون کمبود انگیزه، محدودیت منابع و تجهیزات، استفاده ناکافی از روش‌های نوین تدریس، و ضعف در ارزیابی‌های عملکردی روبه‌روست. این چالش‌ها می‌توانند تفکر انتقادی و مهارت‌های پژوهشی دانش‌آموزان را محدود کنند و کیفیت یادگیری را کاهش دهند. در این مقاله، با مرور پژوهش‌های مرتبط، مهم‌ترین موانع یادگیری علوم‌تجربی شناسایی و تحلیل شده و راهکارهایی برای ارتقای کیفیت آموزش ارائه می‌شود؛ از جمله بهره‌گیری از فعالیت‌های عملی در آزمایشگاه، آموزش مبتنی بر پروژه و مسئله، استفاده از فناوری‌های آموزشی نوین مانند شبیه‌سازها و واقعیت افزوده، و طراحی تکالیف معنادار برای تقویت مهارت‌های تفکر و تحلیل. همچنین، ایجاد محیط‌های یادگیری تعاملی و حمایتی، افزایش همکاری میان معلمان و دانش‌آموزان، و توانمندسازی معلمان از طریق دوره‌های توسعه حرفه‌ای از راهکارهای کلیدی محسوب می‌شود. نتایج این مرور می‌تواند به سیاستگذاران، معلمان و برنامه‌ریزان درسی کمک کند تا با اتخاذ رویکردهای نوین و مبتنی بر شواهد، کیفیت یادگیری علوم‌تجربی را به‌طور چشمگیر ارتقا دهند.
کلیدواژه ها
آموزش علوم تجربی، نوآوری، چالش ها، راهکارها، یادگیری
وضعیت: پذیرفته شده برای ارسال فایل های ارائه پوستر