نقش چت بات های آموزشی مبتنی بر هوش مصنوعی در تقویت سواد زیستی دانش آموزان دبیرستانی

کد مقاله : 1216-NCSE5 (R1)

نویسندگان

حسین خان احمدی *1، امیرحسین خاکلی2، یحیی رجبی3، بلال رحمان زاده4 1دبیر انجمن کارورزی 2دانشجو 3دانشجو معلم 4دانشجومعلم

چکیده مقاله

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش و کارکرد چت‌بات‌های آموزشی مبتنی بر مدل‌های زبانی بزرگ در ارتقای سواد زیستی دانش‌آموزان دبیرستانی انجام شده است. با توجه به گسترش روزافزون ابزارهای هوش مصنوعی و افزایش توجه به کاربست آن‌ها در آموزش علوم، به‌ویژه زیست‌شناسی که دارای مفاهیم پیچیده و چندبعدی است، ضرورت داشت شواهد علمی موجود درباره میزان اثربخشی این فناوری‌ها به‌صورت نظام‌مند مرور شود. این مطالعه با روش مرور نظام‌مند و جست‌وجوی کلیدواژه‌های مرتبط در پایگاه‌های ایرانداک، SID، Magiran، IranMedex و Google Scholar طی سال‌های ۱۳۹۴ تا ۱۴۰۳ انجام گرفت. از میان ۱۱۲۴ پژوهش شناسایی‌شده، پس از غربال‌گری، ارزیابی کیفیت با چک‌لیست CASP و حذف مطالعات کم‌اعتبار، در نهایت ۱۲ مقاله واجد شرایط برای تحلیل نهایی انتخاب شد. یافته‌ها نشان داد که چت‌بات‌ها می‌توانند در تسهیل یادگیری مفاهیم دشوار زیست‌شناسی، ارائه بازخوردهای فوری و هدفمند، افزایش مشارکت و انگیزش یادگیرندگان، حمایت از یادگیری خودتنظیم و فراهم‌سازی مسیرهای شخصی‌سازی‌شده نقش مؤثری ایفا کنند. همچنین نتایج نشان می‌دهد که استفاده از این ابزارها به اصلاح خطاهای مفهومی، تقویت مهارت‌های حل مسئله و افزایش کیفیت تعامل میان معلم و دانش‌آموز کمک می‌کند. با این حال، چالش‌هایی همچون نگرانی نسبت به دقت پاسخ‌های تولیدشده، محدودیت‌های زیرساختی، مسائل اخلاقی و حریم خصوصی داده‌ها، و مهارت ناکافی معلمان در استفاده از این فناوری‌ها نیز گزارش شده است. جمع‌بندی پژوهش حاکی از آن است که بهره‌گیری مسئولانه، هدایت‌شده و مبتنی بر استانداردهای اخلاقی از چت‌بات‌های آموزشی می‌تواند کیفیت آموزش زیست‌شناسی را به‌طور معناداری بهبود بخشد، به‌شرط آنکه زیرساخت‌ها و آموزش‌های لازم برای اجرای مؤثر فراهم شود.

کلیدواژه ها

چت بات آموزشی، هوش مصنوعی، سواد زیستی، آموزش زیست شناسی

وضعیت: پذیرفته شده برای ارسال فایل های ارائه پوستر