| مقایسه آب مقطر، متانول و اتانول در عصاره گیری چای کوهی- پژوهشی برگرفته از شیمی دهم |
| کد مقاله : 1218-NCSE5 (R1) |
| نویسندگان |
|
ولی الله میرجلیلی *1، محمدجواد سعیدی پناه2، کمیل محمدی سربنانی2، علی پزشکی2 1عضو هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان بندرعباس 2دانشجو معلم دانشگاه فرهنگیان بندرعباس |
| چکیده مقاله |
| گیاه چای کوهی به دلیل تنوع فیتوشیمیایی، منبعی غنی از ترکیبات زیستفعال و رنگدانههای فتوسنتزی (بهویژه کلروفیلها) است که خواص آنتیاکسیدانی و درمانی ویژهای دارند. این پژوهش با هدف مقایسه کارآیی سه حلال کلیدی (آب مقطر، متانول و اتانول) در استخراج رنگدانههای کلروفیل و ترکیبات وابسته از پودر خشک اندام های هوایی چای کوهی (برداشتشده از ارتفاعات کرمان) انجام شد. فرآیند استخراج به روش خیساندن و در دمای اتاق صورت گرفت. نتایج بازیابی حجمی حلال نشان داد که متانول (۸۵٪) و اتانول (۸۲٪) به دلیل برهمکنش کمتر با بافت سلولزی و تورم کمتر، عملکرد فیزیکی بهتری نسبت به آب مقطر داشتند. به منظور ارزیابی غلظت رنگدانهها، از یک رویکرد دوگانه شامل تحلیل پردازش تصویر مبتنی بر هوش مصنوعی برای سنجش شدت رنگ سبز (کدهای رنگی قرمز-سبز-آبی و مدل رنگی فام-اشباع) و اعتبارسنجی با دستگاه اسپکتروفتومتر (بر اساس معادلات آرنون) استفاده شد. نتایج نشان داد که حلالهای الکلی، بهویژه اتانول، با ایجاد عصارهای به رنگ سبز تیره و جذب نوری حداکثری در طولموجهای ۶۴۵ و ۶۶۳ نانومتر، بالاترین بازده را در استخراج کلروفیل a و b داشتهاند. در مقابل، آب مقطر به دلیل قطبیت بالا، ناتوان در حل کردن رنگدانههای غیرقطبی بوده و عصارهای فاقد کلروفیل (زرد رنگ) ایجاد کرد. بر اساس این یافتهها، اتانول به عنوان حلال بهینه برای استخراج همزمان رنگدانههای لیپوفیلیک و ترکیبات مؤثره معرفی میشود. این مطالعه همچنین الگویی نوین، مقرونبهصرفه و جذاب را برای آموزش مفهوم «قطبیت حلالها» در درس شیمی پایه دهم ارائه میدهد. |
| کلیدواژه ها |
| چای کوهی، استخراج کلروفیل ، قطبیت حلال، اسپکتروفتومتری ، طیفسنجی مبتنی بر تصویر، آموزش شیمی. |
| وضعیت: پذیرفته شده برای ارسال فایل های ارائه پوستر |