بررسی محتوای بخش شیمی کتاب درسی علوم تجربی پایه هشتم بر اساس طبقه‌بندی حیطه شناختی بلوم

کد مقاله : 1265-NCSE5

نویسندگان

محمدرضا فراهانی، امیرحسین زنگارکی فراهانی، رضا زنگارکی فراهانی * دبیر آموزش و پرورش

چکیده مقاله

هدف از این پژوهش، تحلیل محتوای بخش شیمی کتاب درسی علوم تجربی پایه هشتم دوره اول متوسطه بر اساس طبقه‌بندی بازنگری شده حیطه شناختی بلوم است. روش پژوهش، تحلیل محتوای توصیفی کمی است که با بررسی ۱۸۳ واحد محتوایی شامل متن، تصاویر و فعالیت‌ها در سه فصل مرتبط با شیمی انجام شده است. یافته‌ها نشان می‌دهند که بیشترین فراوانی اهداف آموزشی به ترتیب مربوط به سطوح فهمیدن (86/27 درصد)، تحلیل کردن (22/26 درصد) و به‌کار بستن (48/17 درصد) است و 16/43 درصد از کل محتوا به سطوح پایین شناختی (یادآوری و فهمیدن) اختصاص دارد. در مقابل، سهم سطوح عالی تفکر شامل ارزشیابی کردن و خلق کردن بسیار ناچیز بوده و مجموعاً حدود ۱۳ درصد است؛ به طوری که در فصل "از درون اتم چه خبر"، سطح خلق کردن صفر درصد می‌باشد. نتایج حاکی از عدم توزیع متوازن سطوح شناختی و تمرکز بر سطوح پایین و میانی است که این امر می‌تواند مانعی برای پرورش خلاقیت و تفکر انتقادی در دانش‌آموزان باشد. بر این اساس، پیشنهاد می‌شود معلمان با به‌کارگیری روش‌های تدریس فعال و ارزشیابی‌های عملکردی، و مؤلفان با بازنگری در محتوا و طراحی فعالیت‌های چالش‌برانگیز، زمینه ارتقای سطح تفکر دانش‌آموزان را فراهم آورند.

کلیدواژه ها

تحلیل محتوا، کتاب درسی علوم تجربی، پایه هشتم، طبقه‌بندی بلوم، حیطه شناختی.

وضعیت: پذیرفته شده برای ارسال فایل های ارائه پوستر