دلالت های رویکرد سازنده گرایی در آموزش علوم تجربی ابتدایی
کد مقاله : 1286-NCSE5 (R2)
نویسندگان
مهین داورپناه *1، امین باقری کراچی2
1اموزش و پرورش
2دانشیار، آموزش ابتدایی، دانشگاه فرهنگیان ، تهران، ایران
چکیده مقاله
هدف این مقاله مروری، تبیین و تحلیل دلالت‌های نظری و کاربردی رویکرد سازنده‌گرایی در آموزش درس علوم تجربی در مقطع تحصیلی ابتدایی است. سازنده‌گرایی، به‌عنوان یک نظریه پیشرو در یادگیری، بر این اصل استوار است که دانش به‌صورت منفعلانه از معلم به دانش‌آموز منتقل نمی‌شود، بلکه فراگیران خود به‌طور فعال دانش را بر اساس تجربیات پیشین و تعاملات اجتماعی خود برمی‌سازند. در آموزش علوم تجربی ابتدایی، این رویکرد اهمیتی مضاعف می‌یابد، زیرا ماهیت اکتشافی و تحقیقی علوم با فرآیند ساخت دانش همخوانی ذاتی دارد. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و با مرور نظام‌مند منابع کتابخانه‌ای و مقالات علمی، به بررسی ابعاد مختلف این رویکرد پرداخته است. یافته‌های کلیدی نشان می‌دهد که پیاده‌سازی سازنده‌گرایی مستلزم تحولی بنیادین در نقش معلم (از انتقال‌دهنده به تسهیل‌گر)، نقش دانش‌آموز (از پذیرنده منفعل به کاوشگر فعال)، طراحی محیط یادگیری (مبتنی بر مسئله و پروژه‌های گروهی) و شیوه‌های ارزشیابی (چرخش از آزمون‌های پایانی به ارزشیابی‌های فرآیندی و معتبر) است. این رویکرد، درک عمیق‌تر مفاهیم علمی، توسعه مهارت‌های تفکر انتقادی و علمی، و همچنین تقویت نگرش مثبت به علوم را در دانش‌آموزان ابتدایی تسهیل می‌کند. در نهایت، چالش‌های اجرایی و لزوم بازنگری در برنامه‌های درسی و تربیت معلم برای تحقق این رویکرد مورد بحث قرار گرفته است.
کلیدواژه ها
سازنده‌گرایی، آموزش علوم تجربی، دوره ابتدایی، یادگیری فعال، دلالت‌های آموزشی.
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی